دمپینگ یا Dumping از دیدگاه گمرک و بازرگانی

عبارت است از عرضه کالا با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید آن یا با استفاده از سوبسیدهای غیر عادی در یک بازار خارجی.

دمپینگ در بستر تجارت بین المللی به معنای عرضه کالاها در بازارهای خارجی با قیمتی پایین تر از قیمت فروش در بازار داخلی کشور مبدأ یا حتی پایین تر از هزینه های تولید آن کالاها است. این روش می تواند به صورت موقت یا بلندمدت مورد استفاده قرار گیرد و معمولاً با اهدافی همچون کسب سهم بازار، تضعیف رقبا و تثبیت حضور در بازارهای خارجی انجام می شود.

تعریف دمپینگ در سازمان جهانی گمرک (WCO):
سازمان جهانی گمرک (WCO) دمپینگ را به عنوان فروش کالا به قیمتی کمتر از ارزش عادی آن در بازار کشور صادرکننده تعریف می کند. این تعریف با مقررات سازمان تجارت جهانی (WTO) هم خوانی دارد. ارزش عادی به قیمت فروش کالا در بازار داخلی کشور صادرکننده اشاره دارد. در صورتی که اطلاعات کافی برای تعیین قیمت داخلی وجود نداشته باشد، از قیمت های مقایسه ای در کشورهای مشابه یا محاسبه هزینه های تولید به علاوه حاشیه سود معمول استفاده می شود.
در بستر تجارت بین المللی، دمپینگ به عنوان یک رفتار تجاری غیرمنصفانه شناخته می شود که می تواند به تضعیف صنایع داخلی کشور واردکننده منجر شود. سازمان جهانی گمرک و سازمان تجارت جهانی بر اهمیت شفافیت و عدالت در تعیین ارزش عادی کالا تأکید دارند. این ارزش باید بر اساس معیارهای دقیق و شفاف مانند قیمت های فروش داخلی یا هزینه های تولید به همراه حاشیه سود معقول محاسبه شود.
در صورت اثبات دمپینگ، کشور واردکننده می تواند تحقیقات گسترده ای را به منظور ارزیابی دقیق قیمت های صادراتی و هزینه های تولید انجام دهد. در صورت تأیید، تعرفه های ضد دامپینگ اعمال می شود که معادل تفاوت بین قیمت صادراتی و ارزش عادی کالا است. این تعرفه ها باید به گونه ای تعیین شوند که از رقابت ناعادلانه جلوگیری کرده و در عین حال موانع تجاری غیرضروری ایجاد نکنند.

مقررات و قوانین اجرایی دمپینگ
تعیین ارزش عادی (Determination of Normal Value):
ارزش عادی یک کالا به طور معمول بر اساس قیمت فروش آن در بازار داخلی کشور صادرکننده محاسبه می شود. این فرآیند شامل تحلیل و ارزیابی داده های فروش داخلی برای اطمینان از منصفانه و واقعی بودن قیمت ها مطابق با شرایط بازار است. در شرایطی که داده های کافی برای قیمت های داخلی در دسترس نباشد، از روش های جایگزین استفاده می شود که عبارتند از:
قیمت های مقایسه ای در بازارهای مشابه (Comparable Market Prices): بهره گیری از قیمت های فروش کالا در بازارهای کشورهایی که شرایط اقتصادی و تجاری مشابهی با کشور صادرکننده دارند.
ارزش ساختگی (Constructed Value): محاسبه هزینه های تولید کالا شامل مواد اولیه، نیروی کار و سربار تولید، به علاوه یک حاشیه سود معقول که منعکس کننده سودآوری شرکت های مشابه در صنایع مربوطه است.

تحقیقات ضد دامپینگ (Anti-Dumping Investigations):
فرآیند تحقیقات ضد دامپینگ توسط کشور واردکننده به منظور اثبات وقوع دمپینگ شامل مراحل زیر می شود:
جمع آوری اطلاعات (Data Collection): این مرحله شامل گردآوری اطلاعات مربوط به قیمت های صادراتی، هزینه های تولید و قیمت های فروش داخلی کشور صادرکننده از منابع مختلفی مانند اظهارنامه های گمرکی، فاکتورهای تجاری و گزارش های مالی است.
تحلیل مقایسه ای (Comparative Analysis): انجام تحلیل های مقایسه ای میان قیمت های صادراتی و ارزش عادی تعیین شده به منظور شناسایی هرگونه تفاوت معنی داری که نشان دهنده وقوع دمپینگ باشد.
ارزیابی تأثیرات (Impact Assessment): بررسی و تحلیل اثرات دمپینگ بر صنعت داخلی کشور واردکننده شامل ارزیابی میزان خسارت ها، کاهش فروش، کاهش سودآوری و تأثیرات منفی بر اشتغال.
جلسات شنوایی و دفاعیات (Hearings and Defenses): برگزاری جلسات شنوایی که در آن صادرکنندگان و واردکنندگان فرصت دارند مستندات و دفاعیات خود را ارائه دهند و به بررسی شواهد بپردازند.

اعمال تعرفه های ضد دامپینگ (Imposition of Anti-Dumping Duties):
در صورتی که تحقیقات نشان دهد دمپینگ منجر به ضرر قابل توجهی به صنعت داخلی کشور واردکننده شده است، کشور مذکور می تواند تعرفه های ضد دامپینگ را اعمال کند. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
محاسبه میزان تعرفه (Duty Calculation): میزان تعرفه های ضد دامپینگ بر اساس تفاوت بین قیمت صادراتی کالا و ارزش عادی تعیین می شود. این تفاوت باید به گونه ای باشد که قادر به جبران خسارت های وارده به صنعت داخلی باشد.
اجرای تعرفه ها (Duty Enforcement): اجرای تعرفه های ضد دامپینگ از طریق نهادهای گمرکی کشور واردکننده انجام می گیرد و گمرکات موظف به جمع آوری تعرفه ها از واردکنندگان کالاهای دمپینگ شده هستند.
نظارت و بازبینی (Monitoring and Review): پس از اعمال تعرفه ها، وضعیت بازار و تأثیر تعرفه ها بر صنعت داخلی به طور مستمر نظارت و بازبینی می شود و در صورت لزوم، تعرفه ها تعدیل یا لغو می گردند.

مقررات و قوانین اجرایی دمپینگ با هدف حفظ عدالت و رقابت سالم در تجارت بین المللی تدوین شده اند. این مقررات شامل تعیین ارزش عادی، تحقیقات جامع و اعمال تعرفه های ضد دامپینگ است که به کشورها این امکان را می دهند تا از صنایع داخلی خود در برابر رقابت ناعادلانه محافظت کنند و توازن در بازارهای جهانی را حفظ نمایند. این اقدامات در نهایت به تقویت زیرساخت های اقتصادی و صنعتی کشورها کمک کرده و زمینه ساز توسعه پایدار و متوازن تجارت بین المللی می گردد.

کاربرد دمپینگ در تجارت بین المللی:
حمایت از صنایع داخلی (Protection of Domestic Industries):
کشورها با اعمال تعرفه های ضد دامپینگ به عنوان ابزاری مؤثر برای حمایت از صنایع داخلی خود در برابر رقابت ناعادلانه خارجی بهره می گیرند. این تعرفه ها به دولت ها اجازه می دهند تا قیمت کالاهای وارداتی را که به طور غیرمنصفانه ای پایین تر از قیمت های داخلی عرضه می شوند، افزایش دهند. این اقدام از ورود کالاهایی که با قیمت های زیر هزینه تولید به بازار داخلی وارد می شوند جلوگیری کرده و بدین ترتیب صنایع داخلی می توانند در شرایط عادلانه تری رقابت کنند. این مکانیزم از کاهش سودآوری، بیکاری و تعطیلی واحدهای تولیدی جلوگیری می کند و در نهایت به پایداری و رشد صنایع داخلی می انجامد.

تشویق به رقابت منصفانه (Promotion of Fair Competition):
قوانین ضد دامپینگ با هدف ترویج رقابت منصفانه در بازارهای بین المللی تدوین شده اند. این قوانین با جلوگیری از ورود کالاهایی که با قیمت های غیرواقعی و پایین تر از قیمت های داخلی عرضه می شوند، به حفظ تعادل و انصاف در تجارت بین المللی کمک می کنند. این رویکرد تضمین می کند که تولیدکنندگان داخلی و خارجی بر اساس توانمندی ها و هزینه های واقعی خود رقابت می کنند، که به بهبود کیفیت محصولات، افزایش نوآوری و کارایی در بازارهای جهانی منجر می شود.

پیشگیری از ایجاد بازارهای انحصاری (Prevention of Monopolistic Markets):
تعرفه های ضد دامپینگ می توانند از تشکیل بازارهای انحصاری جلوگیری کنند و به حفظ رقابت سالم در بازارهای جهانی کمک نمایند. دمپینگ به عنوان یک استراتژی تجاری می تواند به حذف رقبا و ایجاد انحصار توسط برخی تولیدکنندگان بینجامد. این وضعیت نه تنها رقابت را کاهش می دهد و کیفیت محصولات را پایین می آورد، بلکه می تواند به افزایش قیمت ها و کاهش انتخاب مصرف کنندگان منجر شود. اعمال تعرفه های ضد دامپینگ از ورود کالاهای دمپینگ شده جلوگیری کرده و از شکل گیری انحصار در بازارهای داخلی و بین المللی پیشگیری می کند.

تأثیرات اقتصادی (Economic Impacts):
تعرفه های ضد دامپینگ نه تنها از صنایع داخلی و رقابت منصفانه حمایت می کنند، بلکه می توانند تأثیرات گسترده ای بر اقتصاد کشورها داشته باشند. این تعرفه ها به افزایش درآمدهای دولتی از طریق جمع آوری تعرفه ها و تقویت زیرساخت های اقتصادی و صنعتی کمک می کنند. همچنین، این اقدامات می توانند تراز تجاری کشورها را بهبود بخشیده و منجر به افزایش صادرات محصولات با کیفیت تر و رقابتی تر شوند. در نهایت، این تعرفه ها به تقویت رشد اقتصادی و افزایش فرصت های شغلی منجر می شوند.

سازوکارهای اجرایی (Implementation Mechanisms):
برای اعمال تعرفه های ضد دامپینگ، کشورها نیازمند سازوکارهای قانونی و اجرایی مؤثر هستند. این سازوکارها شامل ایجاد نهادهای نظارتی و اجرایی، تدوین قوانین و مقررات مربوطه، آموزش و توانمندسازی نیروهای انسانی و فراهم سازی بسترهای فناوری اطلاعات برای جمع آوری و تحلیل داده ها می باشد. همچنین، همکاری بین المللی و تبادل اطلاعات میان کشورها نقش مهمی در اجرای مؤثر تعرفه های ضد دامپینگ دارد.

تعرفه های ضد دامپینگ به عنوان ابزاری کلیدی در حمایت از صنایع داخلی، ترویج رقابت منصفانه و پیشگیری از تشکیل بازارهای انحصاری در تجارت بین المللی عمل می کنند. این تعرفه ها ضمن حمایت از تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از زیان های ناشی از رقابت ناعادلانه، به تقویت زیرساخت های اقتصادی و صنعتی کشورها و بهبود توازن تجاری کمک می کنند. اجرای مؤثر این تعرفه ها نیازمند سازوکارهای قانونی و اجرایی قوی و همکاری بین المللی است تا بتوان به اهداف مورد نظر دست یافت و توسعه پایدار و متوازن تجارت بین المللی را محقق ساخت.

اسناد تجاری مرتبط با دمپینگ:
فاکتور تجاری (Commercial Invoice):
فاکتور تجاری یک سند اساسی در معاملات بین المللی است که به تفصیل اطلاعات مربوط به قیمت فروش، شرایط معامله و جزئیات تراکنش را شرح می دهد. این سند شامل مواردی نظیر توصیف کالا، کمیت، قیمت واحد، قیمت کل، شرایط تحویل، شرایط پرداخت، مشخصات صادرکننده و واردکننده و سایر شرایط توافق شده میان طرفین است. فاکتور تجاری به عنوان مرجع اصلی برای تعیین ارزش عادی کالاها در تحقیقات ضد دامپینگ استفاده می شود. این سند مشخص می کند که آیا قیمت های صادراتی به طور قابل توجهی پایین تر از قیمت های داخلی هستند یا خیر، و بنابراین می تواند به شناسایی و اثبات دمپینگ کمک کند.

اظهارنامه گمرکی (Customs Declaration):
اظهارنامه گمرکی یک سند رسمی است که واردکنندگان یا صادرکنندگان به مقامات گمرکی ارائه می دهند و شامل جزئیات کامل واردات یا صادرات کالاها است. این سند شامل اطلاعاتی مانند توصیف کالا، مقدار، ارزش، مبدا و مقصد، تعرفه های گمرکی و سایر جزئیات مرتبط با تراکنش است. اظهارنامه گمرکی نقش حیاتی در فرآیند تحقیقات ضد دامپینگ ایفا می کند، زیرا به مقامات گمرکی اجازه می دهد تا جزئیات دقیق واردات یا صادرات کالاها را بررسی و با اطلاعات فاکتور تجاری تطبیق دهند. این سند به شفافیت و دقت در ارزیابی قیمت های صادراتی و تعیین تفاوت های احتمالی با ارزش عادی کمک می کند.

گزارش های مالی (Financial Reports):
گزارش های مالی شامل اسناد و مدارکی هستند که جزئیات مالی و عملکرد اقتصادی تولیدکننده یا صادرکننده را نشان می دهند. این اسناد شامل ترازنامه ها، صورت های سود و زیان، جریان های نقدی و گزارش های حسابرسی هستند. در تحقیقات ضد دامپینگ، گزارش های مالی برای بررسی هزینه های تولید، قیمت های داخلی و حاشیه سود استفاده می شوند. این گزارش ها اطلاعات دقیق و جامعی را درباره هزینه های تولید، از جمله هزینه های مواد اولیه، نیروی کار، سربار تولید و سایر هزینه های مرتبط فراهم می کنند. با تحلیل این داده ها، می توان ارزش واقعی کالاها را محاسبه و با قیمت های صادراتی مقایسه کرد تا وجود دمپینگ را تایید کرد.

نقش و اهمیت این اسناد در تحقیقات ضد دامپینگ:
تعیین ارزش عادی (Determination of Normal Value):
اسناد تجاری مانند فاکتور تجاری و گزارش های مالی به تعیین ارزش عادی کالاها کمک می کنند. با استفاده از این اسناد، می توان هزینه های تولید و قیمت های فروش داخلی را بررسی و ارزش عادی را محاسبه کرد.

ارزیابی دقیق قیمت های صادراتی (Accurate Assessment of Export Prices):
اظهارنامه های گمرکی و فاکتورهای تجاری اطلاعات لازم برای ارزیابی قیمت های صادراتی را فراهم می کنند. این اسناد به مقامات گمرکی امکان می دهند تا قیمت های صادراتی را با ارزش عادی مقایسه کرده و وجود دمپینگ را تأیید کنند.

حمایت از صنایع داخلی (Protection of Domestic Industries):
اسناد تجاری مرتبط به کشور واردکننده کمک می کنند تا شواهد لازم برای اعمال تعرفه های ضد دامپینگ را جمع آوری کند. این تعرفه ها به منظور حمایت از صنایع داخلی در برابر رقابت ناعادلانه و حفظ توازن در بازارهای داخلی اعمال می شوند.

شفافیت و دقت (Transparency and Accuracy):
وجود اسناد تجاری مرتبط باعث افزایش شفافیت و دقت در فرآیند تحقیقات ضد دامپینگ می شود. این اسناد به مقامات گمرکی امکان می دهند تا داده های دقیق و موثقی را جمع آوری و تحلیل کنند، که این امر منجر به اتخاذ تصمیمات صحیح و منصفانه در اجرای تعرفه های ضد دامپینگ می شود.

اسناد تجاری مرتبط مانند فاکتور تجاری، اظهارنامه گمرکی و گزارش های مالی نقش حیاتی در فرآیند تحقیقات ضد دامپینگ ایفا می کنند. این اسناد با فراهم کردن اطلاعات دقیق و جامع، به مقامات گمرکی امکان می دهند تا قیمت های صادراتی را به دقت ارزیابی کرده و تصمیمات منصفانه ای در خصوص اعمال تعرفه های ضد دامپینگ اتخاذ کنند. بدین ترتیب، این اسناد به حمایت از صنایع داخلی، ترویج رقابت منصفانه و حفظ توازن در بازارهای جهانی کمک می کنند.


بازگشت به فهرست