سازمان جهانی گمرک (World Customs Organization - WCO)، که پیشتر با عنوان شورای همکاری گمرکی (Customsُ Co-operation Council - CCC) شناخته می شد، یک نهاد بین المللی مستقل است که در سال ۱۹۵۲ پایه گذاری شد. این سازمان به عنوان مرجعی جهانی در حوزه گمرک، نقش کلیدی در هماهنگ سازی و یکپارچه سازی قوانین و مقررات گمرکی کشورهای عضو ایفا می کند و با هدف تسهیل تجارت بین المللی، توسعه اقتصادی و افزایش کارایی رویه های گمرکی فعالیت می نماید.این سازمان با هدف ایجاد مقررات گمرکی ساده و هماهنگ پایه گذاری شد.
معرفی سازمان جهانی گمرک (WCO)
سازمان جهانی گمرک یک نهاد بین دولتی است که مقر اصلی آن در بروکسل، بلژیک قرار دارد. این سازمان به دلیل دامنه وسیع فعالیت هایش که شامل توسعه قراردادهای بین المللی، ارائه ابزارها و روش هایی برای طبقه بندی کالاها، ارزیابی ارزش آنها، تعیین قواعد مبدأ، جمع آوری عواید گمرکی، امنیت زنجیره تأمین، تسهیلات گمرکی بین المللی، اجرای مقررات گمرکی، مبارزه با جعل و حمایت از حقوق مالکیت معنوی است، شناخته می شود. علاوه بر این، WCO به عنوان یک مرجع برجسته، نقش مهمی در ترویج یکپارچه سازی و ظرفیت سازی برای کمک به اصلاحات و مدرن سازی سیستم های گمرکی کشورهای عضو ایفا می کند.
تاریخچه و نقش سازمان جهانی گمرک (WCO)
پس از جنگ جهانی دوم، کشورهایی که بیشترین آسیب را دیده بودند برای بازسازی ویرانی های ناشی از جنگ نیاز مبرمی به تسهیل ورود و صدور کالا داشتند. در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۹۴۷، با حضور ۱۳ کشور در کمیته همکاری اقتصادی اروپا، این کشورها تمایل خود را برای حذف موانع گمرکی و ایجاد یک اتحادیه گمرکی اعلام کردند. این تصمیم منجر به تدوین نمانکلاتور طبقه بندی کالا و ضوابط تعیین ارزش گمرکی کالا به عنوان یک کنوانسیون بین المللی شد.
این کشورها در نهایت سه کنوانسیون اصلی را تصویب کردند:
نمانکلاتور
ارزش گمرکی
شورای همکاری گمرکی
در ۴ نوامبر ۱۹۵۲، سازمانی به نام شورای همکاری گمرکی در بروکسل بلژیک تأسیس شد که در سال ۱۹۹۴ به سازمان جهانی گمرک (WCO) تغییر نام داد. کشور ما نیز در سال ۱۹۵۲ هم زمان با کشورهای اروپایی به عضویت این سازمان درآمد. در حال حاضر، WCO شامل ۱۸۳ کشور و اتحادیه اروپا است که سه چهارم آنها کشورهای در حال توسعه هستند و مجموعاً ۹۸ درصد حجم تجارت جهانی را مدیریت می کنند.سازمان جهانی گمرک تنها سازمان بین المللی معتبر در امور گمرکی است و به درستی به عنوان صدای جامعه بین المللی گمرکات شناخته می شود. اجلاس افتتاحیه شورای همکاری گمرکی در ۲۶ ژانویه ۱۹۵۳ برگزار شد و به همین دلیل این تاریخ به عنوان روز جهانی گمرک نام گذاری شده است. برای رسمیت بخشیدن به تصمیمات این شورا، کنوانسیون شورای همکاری گمرکی ایجاد شد که دارای یک مقدمه و ۲۰ ماده است.این سازمان با تمرکز بر تسهیل تجارت و بهبود همکاری های بین المللی در زمینه گمرک، نقش اساسی در تجارت جهانی ایفا می کند.
وظایف سازمان جهانی گمرک (WCO)
سازمان جهانی گمرک (WCO) وظایف متعددی را برای تسهیل تجارت بین المللی، بهبود رویه های گمرکی و ارتقای همکاری های بین المللی انجام می دهد. این وظایف شامل موارد زیر است:
۱. توسعه و هماهنگی استانداردهای گمرکی
تدوین، توسعه، اجرا و نگهداری ابزارهای تجاری و گمرکی: ایجاد و نگهداری سیستم های طبقه بندی کالاها (HS Code)، ارزیابی ارزش گمرکی و قواعد مبدأ کالاها.
اجرای موافقت نامه WTO در خصوص قواعد مبداء: تنظیم و نظارت بر اجرای قواعد مبدأ که در توافقات تجاری بین المللی اهمیت دارند.
۲. تسهیل تجارت بین المللی
راهنمایی و کمک به اعضا در زمینه تسهیلات و رویه های گمرکی: ارائه مشاوره و پشتیبانی برای ساده سازی و تسریع فرآیندهای گمرکی.
پذیرش، اجرا و نگهداری کنوانسیون تجدید نظر شده کیوتو: ایجاد استانداردها و روش های مدرن برای تسهیل و هماهنگی رویه های گمرکی.
۳. مبارزه با تخلفات و جرائم گمرکی
بررسی تمام مسائل مربوط به رویه های گمرکی: تجزیه و تحلیل و ارائه راه حل های مناسب برای بهبود رویه های گمرکی.
راهنمایی و کمک به اعضا در زمینه مبارزه با تخلفات گمرکی: ارائه مشاوره و ابزارهای لازم برای کنترل و مقابله با تخلفات.
اجرای برنامه جامع کنترلی و مبارزه با تخلفات: پیاده سازی برنامه های جامع برای کنترل و مبارزه با قاچاق و تخلفات تجاری.
۴. نقش سازمان به عنوان مرجع فنی و سیاست گذاری
قرار دادن سازمان جهانی گمرک به عنوان مقام مسئول فنی و سیاست گذاری: تأمین سیاست ها و استانداردهای بین المللی در زمینه گمرک.
همکاری با سازمان های بین المللی: ایجاد همکاری های نزدیک با سایر سازمان های بین المللی مانند WTO، UN
۵.راهنمایی و کمک به اعضا در زمینه های اداری و مدیریتی
تسهیل اصلاحات و مدرن سازی گمرک: حمایت از اعضا در اجرای اصلاحات ساختاری و مدرن سازی سیستم های گمرکی.
تقویت مسائل حرفه ای و شفاف سازی ادارات گمرک: ارتقاء استانداردهای اخلاقی و عملکرد شفاف در ادارات گمرکی.
حمایت دبیرخانه از اعضا: ارائه پشتیبانی فنی و مشاوره ای به اعضا.
۶. آموزش و ظرفیت سازی
ارتقای سطح و کارایی آموزش و کمک های فنی: ارائه دوره های آموزشی و کمک های فنی به اعضا برای بهبود مهارت ها و دانش فنی در زمینه گمرک.
اهداف سازمان تجارت جهانی (WTO)
سازمان تجارت جهانی (WTO) به عنوان یک نهاد بین المللی مسئول تنظیم و نظارت بر قوانین تجارت بین المللی، اهداف مهم و گسترده ای را دنبال می کند که در زیر به طور کامل توضیح داده شده است:
۱. ارتقای سطح زندگی
یکی از اهداف کلیدی WTO، بهبود کیفیت زندگی مردم در کشورهای عضو از طریق گسترش فرصت های تجاری و اقتصادی است. با کاهش موانع تجاری و تسهیل جریان آزاد کالاها و خدمات، WTO کمک می کند تا کشورها از مزایای اقتصادی تجارت جهانی بهره مند شوند. این افزایش درآمدها و فرصت های شغلی بیشتر، مستقیماً به بهبود سطح زندگی مردم منجر می شود.
۲. تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو
WTO با ترویج تجارت آزاد و ایجاد محیطی مناسب برای رقابت سالم، به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت های شغلی کمک می کند. کاهش موانع تجاری باعث افزایش تولید و صادرات شده که نیاز به نیروی کار بیشتری را ایجاد می کند. هدف این سازمان دستیابی به سطح اشتغال کامل در کشورهای عضو از طریق حمایت از سیاست های تجاری اشتغال زا است.
۳. توسعه تولید و تجارت و بهره وری بهینه از منابع جهانی
WTO با تدوین و اجرای قوانین تجاری، محیطی پایدار و قابل پیش بینی برای تولید و تجارت فراهم می کند. این سازمان به بهبود بهره وری منابع جهانی کمک می کند، به طوری که کشورها می توانند بر اساس مزیت نسبی خود به تولید کالاها و خدمات بپردازند. این رویکرد منجر به استفاده بهینه از منابع طبیعی و انسانی در سطح جهانی می شود.
۴. دستیابی به توسعه پایدار یکی از اهداف محوری WTO، ترویج توسعه پایدار است. این سازمان تلاش می کند تا تجارت بین المللی به گونه ای انجام شود که نیازهای نسل فعلی را بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده برای تأمین نیازهای خود برآورده کند. این شامل ترویج شیوه های تولید و مصرف پایدار و حمایت از سیاست هایی است که به حفظ محیط زیست کمک می کنند.
۵. حفظ محیط زیست WTO به حفظ محیط زیست توجه ویژه ای دارد. این سازمان با حمایت از توافقات بین المللی محیط زیستی و ترویج تجارت محصولات و تکنولوژی های سبز، تلاش می کند تا تاثیرات منفی تجارت بر محیط زیست را کاهش دهد. همکاری با سایر سازمان های بین المللی محیط زیستی نیز بخشی از این هدف است.
۶. افزایش سهم کشورهای در حال توسعه از رشد تجارت بین المللی یکی از اهداف اساسی WTO، افزایش مشارکت کشورهای در حال توسعه در تجارت بین المللی است. این سازمان با ارائه کمک های فنی و ظرفیت سازی، به این کشورها کمک می کند تا توانایی های تجاری خود را بهبود بخشند و به بازارهای جهانی دسترسی بیشتری پیدا کنند. سیاست های ترجیحی و برنامه های حمایتی برای کشورهای کمتر توسعه یافته نیز در همین راستا ارائه می شود.
