فرش یا Carpet 

نوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین به کار می رود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش های زیبا بر خود داشته اند، امروزه به جنبه تزئینی آن نیز توجه می شود.

بر اساس تعریف سازمان جهانی گمرک (WCO)، "فرش" یا "Carpet" در چارچوب اسناد تجاری به صورت زیر تعریف می شود:
 کالایی است که از الیاف نساجی تولید می شود و عمدتاً برای پوشاندن کف مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول می تواند به دو صورت دستی یا ماشینی تولید شود و شامل گستره وسیعی از طرح ها، رنگ ها و بافت های متنوع باشد.

دسته بندی و کدهای HS:
در سیستم هماهنگ شده (Harmonized System یا HS) که توسط سازمان جهانی گمرک برای دسته بندی کالاها به کار می رود، فرش ها و کف پوش های نساجی به طور کلی در بخش زیر دسته بندی می شوند:
فصل ۵۷: فرش ها و سایر کف پوش های نساجی
کدهای HS برای فرش ها:
۵۷۰۱: فرش های دست بافت (فرش های گره ای)
۵۷۰۲: فرش های بافته شده، غیر دست بافت، شامل فرش های تافت کاری شده
۵۷۰۳: فرش های سوزنی، شامل فرش های نمدی
۵۷۰۴: سایر کف پوش های نساجی که در دسته های فوق قرار نمی گیرند

اهمیت و کاربرد در تجارت جهانی:
فرش ها به دلیل تنوع در تولید و کاربرد گسترده، یکی از اقلام کلیدی در تجارت جهانی محسوب می شوند. کشورهای تولیدکننده فرش های دست بافت، به ویژه ایران، هند و ترکیه، سهم قابل توجهی از بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده اند. فرش ها نه تنها به عنوان یک کالای مصرفی مورد استفاده قرار می گیرند، بلکه به عنوان آثار هنری و فرهنگی نیز دارای اهمیت فراوانی هستند. این محصولات با ارزش افزوده بالا، تجلی گر هنر و فرهنگ غنی ملت ها هستند و از همین رو، در سطح بین المللی به عنوان نمادی از میراث فرهنگی کشورها شناخته می شوند.

طبقه بندی فرش ها از منظر سازمان جهانی گمرک (WCO) و اسناد تجاری
فرش ها بر اساس معیارهای متنوعی از جمله روش تولید، مواد اولیه و نوع بافت به دسته های مختلف تقسیم می شوند. در ادامه به معرفی و تشریح انواع اصلی فرش ها و ویژگی های هر یک می پردازیم:
۱. فرش های دست بافت (Hand-knotted Carpets)
کد HS ۵۷۰۱: این نوع فرش ها با دست گره زده می شوند و به دلیل تنوع زیاد در کیفیت و جزئیات بافت، شناخته شده هستند. از نمونه های برجسته این دسته می توان به فرش های ایرانی، ترکی و هندی اشاره کرد.
ویژگی ها: دقت بی نظیر در جزئیات، طرح های پیچیده، ارزش هنری بالا، دوام و طول عمر طولانی.

۲. فرش های بافته شده ماشینی (Woven Carpets)
کد HS ۵۷۰۲: این فرش ها با استفاده از ماشین آلات صنعتی تولید می شوند که فرآیند تولید آن ها را سریع تر و اقتصادی تر می کند.
ویژگی ها: قیمت مقرون به صرفه، تولید انبوه، طرح های متنوع و قابل تکرار.

۳. فرش های تافت کاری شده (Tufted Carpets)
کد HS ۵۷۰۲: در این نوع فرش، الیاف به وسیله دستگاه به پشت پارچه اصلی متصل شده و سپس با چسب تثبیت می شوند.
ویژگی ها: تولید سریع، هزینه کمتر نسبت به فرش های دست بافت، نرمی و راحتی بالا.

۴. فرش های سوزنی (Needlefelt Carpets)
کد HS ۵۷۰۳: این فرش ها از طریق فشرده سازی الیاف نساجی با استفاده از سوزن های مخصوص تولید می شوند.
ویژگی ها: مقاومت بالا، مناسب برای مکان های پرتردد مانند ادارات و مراکز تجاری.

۵. فرش های نمدی (Felt Carpets)
کد HS ۵۷۰۳: این فرش ها از فشرده سازی و تداخل الیاف بدون استفاده از نخ تولید می شوند.
ویژگی ها: انعطاف پذیری بالا، قابلیت جذب صدا و حرارت، مناسب برای فضاهای داخلی و خارجی.

۶. کف پوش های نساجی دیگر (Other Textile Floor Coverings)
کد HS ۵۷۰۴: این دسته شامل سایر انواع کف پوش های نساجی است که در دسته های قبلی قرار نمی گیرند.

مواد اولیه مورد استفاده در تولید فرش:
پشم: به دلیل نرمی، دوام و انعطاف پذیری فوق العاده، یکی از محبوب ترین مواد اولیه در تولید فرش است.
نایلون: به خاطر مقاومت بالا در برابر سایش و لکه، گزینه ای مناسب برای محیط های پرتردد محسوب می شود.
پلی استر: با قیمت مناسب و مقاومت در برابر لکه ها، ماده ای اقتصادی و کاربردی برای تولید فرش است.
آکریلیک: دارای خواصی مشابه پشم اما با قیمت کمتر و مقاومت بیشتر در برابر رطوبت، این ماده گزینه ای مناسب برای تولید فرش های باکیفیت است.

کاربردهای متنوع فرش ها:
فرش های دست بافت و تافت کاری شده: این نوع فرش ها به طور معمول در منازل و محیط های لوکس استفاده می شوند و جلوه ای هنری و زیبا به فضا می بخشند.
فرش های سوزنی و ماشینی: این دسته از فرش ها برای مکان های پرتردد مانند دفاتر، هتل ها و فروشگاه ها ایده آل هستند، چرا که دوام و مقاومت بالایی در برابر سایش دارند.

نکات مهم در تجارت فرش:
استانداردهای کیفی: تضمین کیفیت و دوام فرش ها از طریق رعایت استانداردهای بین المللی و ملی ضروری است.
مشخصات دقیق: درج دقیق نوع، ابعاد، وزن و مواد اولیه در اسناد تجاری برای اطمینان از شفافیت و دقت در معاملات الزامی است.
گواهی های مرتبط: از جمله گواهی اصالت و گواهی های بهداشتی، برای تأیید کیفیت و صحت محصول و نیز رعایت استانداردهای بهداشتی در فرآیند تولید و صادرات فرش اهمیت دارد.

کاربردهای فرش ها
فرش ها به دلیل تنوع در طرح، جنس و نوع بافت، کاربردهای گسترده ای در مکان ها و شرایط مختلف دارند. در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین کاربردهای فرش ها پرداخته می شود:
۱. کاربردهای خانگی (Residential Use)
پوشش کف: فرش ها برای ایجاد زیبایی و راحتی در اتاق های نشیمن، خواب، پذیرایی و راهروها استفاده می شوند.
تزئینات داخلی: فرش های تزئینی به عنوان عناصر دکوراتیو در منازل به کار می روند و به زیبایی فضا می افزایند.
عایق حرارتی و صوتی: فرش ها می توانند به عنوان عایق حرارتی عمل کرده و از انتقال سرما جلوگیری کنند. همچنین، به کاهش صدا در محیط های داخلی کمک می کنند.
نرمی و راحتی: فرش ها سطحی نرم و راحت برای نشستن یا راه رفتن فراهم می کنند.

۲. کاربردهای تجاری (Commercial Use)
دفاتر و فضاهای اداری: فرش ها برای ایجاد محیطی حرفه ای و زیبا در دفاتر کار استفاده می شوند.
هتل ها و مهمان پذیرها: فرش ها به افزایش راحتی و زیبایی اتاق ها و لابی هتل ها کمک می کنند.
رستوران ها و کافه ها: فرش ها فضایی گرم و دلپذیر برای مشتریان ایجاد می کنند.
فروشگاه ها و مراکز خرید: فرش ها به افزایش جذابیت بصری و راحتی مشتریان در فروشگاه ها و مراکز خرید کمک می کنند.

۳. کاربردهای صنعتی و پرتردد (Industrial and High Traffic Use)
مراکز همایش و کنفرانس: فرش های مقاوم برای پوشش کف سالن های بزرگ و پرتردد استفاده می شوند.
مدارس و دانشگاه ها: فرش ها کف کلاس ها، کتابخانه ها و سالن های اجتماعات را پوشش می دهند.
مراکز پزشکی و بیمارستان ها: فرش های ضدعفونی و مقاوم در برابر لکه و کثیفی در این مراکز به کار می روند.

۴. کاربردهای خاص (Special Use)
فرش های مذهبی: سجاده ها و فرش های مساجد برای انجام مناسک مذهبی استفاده می شوند.
فرش های هنری: به عنوان آثار هنری و تزئینی در نمایشگاه ها و گالری ها به نمایش گذاشته می شوند.
فرش های سفارشی: تولید فرش های خاص برای مناسبت ها و مکان های ویژه.

۵. کاربردهای فرهنگی و سنتی (Cultural and Traditional Use)
فرش های عشایری و قبیله ای: فرش های دست بافت که بازتاب دهنده فرهنگ و هنر بومی هستند، در این دسته قرار می گیرند.
هدایا و سوغات: فرش ها به عنوان هدایای ارزشمند و سوغاتی های فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرند.

۶. کاربرد در فضاهای بیرونی (Outdoor Use)
فرش های فضای باز: طراحی و ساخت فرش های مقاوم در برابر عوامل جوی برای استفاده در فضاهای باز مانند تراس ها و باغ ها.
نکات مهم در انتخاب فرش:
نوع مکان: انتخاب فرش مناسب بر اساس نوع مکان و میزان تردد ضروری است.
طرح و رنگ: انتخاب طرح و رنگ مناسب با دکوراسیون داخلی باید با دقت انجام شود.
جنس و مواد اولیه: انتخاب جنس مناسب با توجه به نیازهای خاص مانند مقاومت در برابر لکه، رطوبت و سایش اهمیت دارد.
ابعاد و اندازه: تعیین ابعاد و اندازه مناسب با فضای مورد نظر باید با دقت انجام شود.

نقش فرش در تجارت بین الملل از دیدگاه سازمان جهانی گمرک (WCO)
فرش به عنوان یکی از کالاهای برجسته و ارزشمند در عرصه تجارت بین الملل جایگاه ویژه ای دارد. از منظر سازمان جهانی گمرک (WCO)، فرش ها به عنوان نمادی از هنر و صنعت بومی، دارای نقش های چندگانه ای در اقتصاد جهانی هستند. در ادامه به بررسی ابعاد کلیدی این نقش ها می پردازیم:
۱. ارزش اقتصادی و اشتغال زایی
صنعت عظیم: تولید و صادرات فرش، به ویژه فرش های دست بافت، یکی از صنایع بزرگ و پر رونق است که هزاران نفر را در کشورهای مختلف به اشتغال مشغول کرده است.
ارزآوری قابل توجه: فرش های دست بافت به عنوان یک کالای صادراتی مهم، سهم قابل توجهی در ارزآوری کشورهایی مانند ایران، هند و ترکیه دارند. این کشورها با صادرات فرش های با کیفیت بالا، ارز خارجی قابل توجهی را به اقتصاد خود وارد می کنند.

۲. تجارت بین المللی و ارتباطات اقتصادی
بازار جهانی متنوع: فرش ها به دلیل تنوع در طرح، جنس و کیفیت در بازارهای جهانی مورد تقاضا هستند. این تقاضای جهانی باعث تقویت و گسترش روابط تجاری بین کشورها می شود.
زنجیره تأمین جهانی: فرآیند تولید و صادرات فرش شامل یک زنجیره تأمین گسترده است که از تأمین مواد اولیه تا فرآیندهای تولید و نهایتاً صادرات به بازارهای بین المللی را در بر می گیرد.

۳. فرهنگ و هویت ملی
میراث فرهنگی ارزشمند: فرش ها نمایانگر فرهنگ و هنر بومی هر کشور هستند و صادرات آن ها به دیگر کشورها می تواند موجب ترویج و معرفی فرهنگ و هنر ملی شود.
دیپلماسی فرهنگی موثر: فرش های دست بافت به عنوان سفیران فرهنگی، نقش مهمی در دیپلماسی فرهنگی و تقویت روابط بین المللی ایفا می کنند.

۴. استانداردها و کیفیت
رعایت استانداردهای بین المللی: رعایت استانداردهای کیفی بین المللی برای صادرات فرش ها از اهمیت بالایی برخوردار است. سازمان جهانی گمرک بر اجرای این استانداردها نظارت دارد تا کیفیت محصولات صادراتی تضمین شود.
گواهی های معتبر: گواهی اصالت و گواهی های بهداشتی از جمله مدارکی هستند که در فرآیند صادرات فرش ها به منظور تأیید کیفیت و سلامت محصول ارائه می شوند.

۵. توسعه پایدار
حمایت از صنایع بومی: تجارت بین المللی فرش ها می تواند به حمایت از صنایع بومی و حفظ تکنیک های سنتی بافندگی کمک کند.
مسئولیت اجتماعی: تولید فرش های دست بافت اغلب با رعایت مسئولیت های اجتماعی و توجه به شرایط کاری بافندگان همراه است که از دیدگاه سازمان جهانی گمرک نیز حائز اهمیت است.
فرش ها به عنوان یکی از مهم ترین کالاهای تجاری، نقش بسیار پررنگی در اقتصاد جهانی ایفا می کنند. از دیدگاه سازمان جهانی گمرک، این کالاها نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز دارای اهمیت بالایی هستند. بنابراین، توجه به استانداردهای کیفی، حمایت از صنایع بومی و توسعه پایدار در این حوزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این عوامل موجب می شوند که فرش ها به عنوان یک عنصر کلیدی در تجارت بین الملل، به ارتقاء روابط اقتصادی و فرهنگی بین کشورها کمک کنند.


بازگشت به فهرست