CUSTOMS SEAL

An assembly consisting of a seal and a fastening which are joined together in a secure manner. Customs seals are affixed in connection with certain Customs procedures (Customs transit, in particular) generally to prevent or to draw attention to any unauthorized interference with the sealed items

مُهر و موم گمرکی
مجموعهای متشکل از یک بند و یک بست (در اصطالح مهر و موم) که بهصورت مطمئنی به هم متصل میشوند. مهرهای گمرکی در ارتباط با رویه های گمرکی خاصی (به ویژه ترانزیت گمرکی) برای جلوگیری از هرگونه دخل و تصرف غیرمجاز و یا جلوگیری از جلب توجه به اقلام مهر و موم شده، الصاق می شوند.


مُهر و موم گمرکی (Customs Seal) یکی از ابزارهای ضروری و پیچیده در مدیریت فرآیندهای گمرکی است که با هدف اطمینان از امنیت و تمامیت محموله ها در حمل ونقل بین المللی به کار گرفته می شود. این ابزار کنترلی، نقشی محوری در حفاظت از زنجیره تأمین جهانی ایفا می کند و به مقامات گمرکی این امکان را می دهد که نظارت دقیقی بر ورود و خروج کالاها داشته باشند و از هرگونه تغییر غیرمجاز در محتویات محموله ها جلوگیری نمایند.
مُهر و موم گمرکی (Customs Seal) به عنوان یک وسیله کنترلی، می تواند به صورت فیزیکی (نظیر قفل های پلمب شده، مُهرهای فلزی یا پلاستیکی و نوارهای خاص) یا به شکل الکترونیکی (مانند دستگاه های RFID و سایر ابزارهای دیجیتالی) مورد استفاده قرار گیرد. این وسایل تحت نظر مقامات گمرکی یا سایر مراجع مجاز نصب می شوند تا از هرگونه دسترسی یا تغییر غیرمجاز در محموله ها جلوگیری به عمل آید. استفاده از مُهر و موم گمرکی تضمین می کند که محموله ها در طول مسیر حمل ونقل از مبدأ تا مقصد دست نخورده باقی مانده و هرگونه تلاش برای دستکاری آن ها به راحتی شناسایی می شود.

ویژگی ها و کاربردهای مُهر و موم گمرکی:
حفظ امنیت در زنجیره تأمین:
مُهر و موم گمرکی یکی از ارکان اصلی در تضمین امنیت و یکپارچگی زنجیره تأمین جهانی است. این ابزار کنترلی با ایجاد یک سد فیزیکی یا الکترونیکی، به طور مؤثری از ورود کالاهای غیرمجاز، نظیر اقلام قاچاق، کالاهای تقلبی و کالاهای غیرقانونی جلوگیری می کند. عملکرد این ابزار به گونه ای طراحی شده است که در صورت هرگونه تلاش برای دستکاری یا تغییر محتویات محموله ها، علائم و شواهد آن به وضوح نمایان شود، که این امر امکان پیگیری و اعمال اقدامات قانونی را فراهم می سازد. همچنین، مُهر و موم های گمرکی به جلوگیری از تخلفات گمرکی و حفاظت از حقوق دولت ها کمک می کند.

مدیریت ریسک در حمل ونقل:
در چارچوب عملیات حمل ونقل بین المللی، مدیریت ریسک های مربوط به جابجایی کالاها اهمیت ویژه ای دارد. مُهر و موم های گمرکی به عنوان ابزارهایی تخصصی در کاهش ریسک های مرتبط با حمل و جابجایی کالاها نقش بسزایی دارند. با اعمال این مُهر و موم ها، نیاز به بازرسی های فیزیکی مکرر و نظارت های مستقیم کاهش می یابد، که این امر منجر به کاهش هزینه های اجرایی و افزایش بهره وری در مبادی ورودی و خروجی می شود. به واسطه این ابزارها، فرآیندهای گمرکی تسریع شده و کارآمدی سیستم گمرکی بهبود می یابد، در حالی که کنترل کامل بر محموله ها همچنان حفظ می شود.

تسهیل و تسریع در تشریفات گمرکی:
استفاده از مُهر و موم های گمرکی که بر اساس استانداردهای بین المللی طراحی و اجرا شده اند، به طور مستقیم به بهینه سازی و تسهیل تشریفات گمرکی منجر می شود. این ابزارها با ایجاد ضمانت هایی مبنی بر صحت و سلامت محموله ها، زمینه ساز انجام بازرسی های سریع تر و دقیق تر می شوند. در نتیجه، موانع و تأخیرات احتمالی در مرزها به حداقل می رسد و جریان کالاها در زنجیره تأمین بین المللی به صورت روان و بدون اختلال انجام می پذیرد. این امر به ویژه در مورد محموله های ترانزیتی بین المللی که زمان بندی و کارآمدی در حمل ونقل اهمیت ویژه ای دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.

قابلیت های پیشرفته در ثبت و ردیابی:
مُهر و موم های گمرکی، به ویژه آن هایی که به صورت الکترونیکی هستند، امکان ثبت و ردیابی مداوم و دقیق اطلاعات مرتبط با محموله ها را فراهم می کنند. این ابزارهای پیشرفته با اتصال به سامانه های دیجیتالی نظارت، این قابلیت را به مقامات گمرکی می دهند که به صورت لحظه ای و در هر نقطه از مسیر حمل ونقل، وضعیت و موقعیت محموله ها را بررسی و پایش کنند. این نظارت مستمر و دقیق نه تنها امنیت و کنترل بیشتری بر محموله ها ایجاد می کند، بلکه شفافیت در زنجیره تأمین را ارتقاء داده و از وقوع تخلفات و دستکاری های احتمالی جلوگیری می نماید. از این رو، رعایت مقررات گمرکی و حفظ سلامت و تمامیت محموله ها در طول مسیر حمل ونقل به صورت جامع و کامل تضمین می شود.

مُهر و موم گمرکی به عنوان یک ابزار کنترلی پیشرفته و تخصصی، نقش اساسی در حفاظت از امنیت، تسهیل فرآیندهای گمرکی و مدیریت ریسک های مرتبط با جابجایی کالاها در عرصه تجارت بین المللی ایفا می کند. این ابزارها، از طریق ایجاد لایه های حفاظتی متعدد و قابلیت های نظارتی پیشرفته، تضمین می کنند که محموله ها به صورت ایمن و بدون تغییر از مبدأ تا مقصد حرکت کنند و در عین حال، کارایی و سرعت عملیات گمرکی را بهبود می بخشند.

استانداردهای بین المللی و رعایت مقررات:
سازمان جهانی گمرک (WCO) و سایر نهادهای بین المللی ذی صلاح، مجموعه ای جامع و دقیق از استانداردها را برای طراحی، تولید، استفاده و نظارت بر مُهر و موم های گمرکی تدوین و ارائه کرده اند. این استانداردها با هدف ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در اجرای فرآیندهای گمرکی در سطح جهانی، به گونه ای تنظیم شده اند که تضمین کننده امنیت و سلامت محموله ها در تمامی مراحل حمل ونقل بین المللی باشند.
استانداردهای کلیدی شامل موارد زیر هستند:
مشخصات فنی مُهر و موم ها:
مُهر و موم های گمرکی باید از موادی با کیفیت بالا و ویژگی های مقاومتی ساخته شوند که بتوانند از هرگونه دسترسی غیرمجاز جلوگیری کرده و در صورت هرگونه تلاش برای دستکاری، نشانه های آن به وضوح قابل مشاهده باشد. این استانداردها به طور دقیق شامل مشخصات فنی برای انواع مُهر و موم های فیزیکی و الکترونیکی است. به عنوان مثال، در مُهر و موم های الکترونیکی، استفاده از فناوری هایی مانند RFID و سایر سامانه های ردیابی مورد توجه قرار گرفته است تا امکان نظارت دقیق و لحظه ای بر محموله ها فراهم شود.

رویه های نصب و اجرا:
نصب صحیح مُهر و موم های گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است و برای اطمینان از عملکرد بهینه آن ها، باید بر اساس رویه های مشخص شده در استانداردهای بین المللی انجام گیرد. این رویه ها شامل دستورالعمل های مفصل در مورد زمان و مکان نصب، نوع مُهر و موم مناسب برای هر نوع محموله و کانتینر، و همچنین شرایط و صلاحیت افرادی است که مُهر و موم ها را نصب می کنند. رعایت دقیق این دستورالعمل ها تضمین می کند که مُهر و موم ها به درستی اعمال شده و امنیت محموله ها به حداکثر می رسد.

الزامات ثبت و نگهداری داده ها:
یکی از جنبه های مهم استفاده از مُهر و موم های گمرکی، نیاز به ثبت دقیق و منظم تمامی اطلاعات مرتبط با این ابزارها است. این اطلاعات شامل جزئیاتی نظیر زمان و مکان نصب، نوع مُهر و موم استفاده شده و همچنین اطلاعات شناسایی محموله می باشد. استانداردهای بین المللی تأکید دارند که این داده ها باید به صورت ایمن و با قابلیت دسترسی سریع نگهداری شوند تا در صورت نیاز، مقامات گمرکی بتوانند به راحتی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند و اقدامات لازم را انجام دهند.

انواع مُهر و موم ها:
۱. مُهر و موم های فیزیکی:
مُهر و موم های فیزیکی به عنوان یکی از رایج ترین ابزارهای کنترلی در فرآیندهای گمرکی، نقش بسزایی در حفظ امنیت محموله ها ایفا می کنند. این نوع مُهر و موم ها شامل تجهیزات و وسایلی است که به صورت فیزیکی بر روی محموله ها و کانتینرها نصب می شود تا از دسترسی و تغییرات غیرمجاز جلوگیری به عمل آید. نمونه های رایج این مُهر و موم ها عبارتند از:
قفل های مهر و موم شده: این قفل ها با ویژگی های خاص طراحی شده اند تا در صورت هرگونه تلاش برای باز شدن یا دستکاری، آثار آن به وضوح نمایان شود.
نوارهای پلاستیکی با قابلیت شناسایی دستکاری: این نوارها به گونه ای طراحی شده اند که هرگونه تلاش برای جدا کردن یا باز کردن آن ها، نشانه های قابل تشخیص را بر جای می گذارد. این ویژگی ها، امکان شناسایی سریع هرگونه دخالت غیرمجاز را فراهم می کند.
پلمب های فلزی و پلاستیکی: این پلمب ها با شماره های سریال و ویژگی های منحصر به فرد، به مقامات گمرکی این امکان را می دهند که هرگونه تغییر یا دستکاری در محموله ها را به سرعت تشخیص دهند.

۲. مُهر و موم های الکترونیکی:
مُهر و موم های الکترونیکی با بهره گیری از فناوری های پیشرفته ای نظیر RFID (شناسایی با فرکانس رادیویی)، به عنوان یک نوآوری در حوزه نظارت و کنترل محموله ها شناخته می شوند. این ابزارهای الکترونیکی به مقامات گمرکی این امکان را می دهند که در هر لحظه وضعیت محموله ها را به صورت آنی ردیابی و کنترل کنند. ویژگی های این نوع مُهر و موم ها شامل:
ردیابی لحظه ای: با استفاده از فناوری RFID، اطلاعات مرتبط با محموله ها به صورت لحظه ای ثبت و منتقل می شود که این امر امکان نظارت دقیق و مستمر بر حرکت و وضعیت محموله ها را فراهم می سازد.
ثبت داده های دیجیتال: مُهر و موم های الکترونیکی قابلیت ثبت اطلاعات مختلف از جمله تاریخ و زمان باز شدن، مکان جغرافیایی و تغییرات وضعیت را دارند. این داده ها به صورت دیجیتال ذخیره می شود و به مقامات گمرکی اجازه می دهد تا در صورت بروز هرگونه تغییر غیرمجاز، به سرعت واکنش نشان دهند.
اطلاع رسانی خودکار: در صورت بروز هرگونه تلاش برای دستکاری یا باز کردن مُهر و موم های الکترونیکی، سیستم به طور خودکار هشدارهایی را برای مقامات گمرکی ارسال می کند تا اقدامات لازم به موقع انجام شود.

مسئولیت های مقامات گمرکی:
مقامات گمرکی در قبال مُهر و موم های گمرکی وظایف گسترده و حساسی را بر عهده دارند که اجرای صحیح آن ها برای حفظ امنیت و سلامت محموله ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این مسئولیت ها شامل موارد زیر می باشد:
۱. تأیید نصب و سلامت مُهر و موم ها:
در فرآیند ورود و خروج محموله ها، مقامات گمرکی مکلف به بررسی دقیق و تأیید صحت نصب و سلامت مُهر و موم های اعمال شده هستند. این مسئولیت شامل اطمینان از نصب صحیح مُهر و موم ها و بررسی کامل برای عدم وجود هرگونه نشانه های دستکاری یا تغییرات غیرمجاز است. تأیید وضعیت مُهر و موم ها تضمین کننده ایمنی محموله ها در برابر هرگونه تخلف است.

۲. نظارت مستمر در طول مسیر حمل ونقل:
مقامات گمرکی موظف به اعمال نظارت مداوم بر وضعیت مُهر و موم ها در طول مسیر حمل ونقل محموله ها هستند. این نظارت می تواند از طریق بازرسی های دوره ای و استفاده از فناوری های پیشرفته ردیابی و نظارتی انجام شود. این فرآیند به منظور اطمینان از حفظ یکپارچگی مُهر و موم ها و جلوگیری از هرگونه دخالت غیرمجاز در محموله ها ضروری است.

۳. انجام بازرسی های دوره ای:
بازرسی های دوره ای از جمله وظایف کلیدی مقامات گمرکی است که باید به طور منظم و بر اساس استانداردهای بین المللی انجام گیرد. هدف از این بازرسی ها اطمینان از عدم دستکاری یا تغییرات غیرمجاز در مُهر و موم ها است. این بازرسی ها باید مطابق با دستورالعمل های دقیق و با بهره گیری از تجهیزات و روش های پیشرفته انجام شود تا سلامت محموله ها در تمامی مراحل حمل ونقل تضمین گردد.

۴. انطباق با استانداردها و دستورالعمل های بین المللی:
مقامات گمرکی موظف اند که از انطباق کامل مُهر و موم های مورد استفاده با استانداردها و دستورالعمل های بین المللی اطمینان حاصل کنند. این انطباق شامل انتخاب صحیح نوع مُهر و موم، نصب دقیق آن و رعایت تمامی الزامات فنی و عملیاتی است که توسط نهادهای بین المللی نظارت و توصیه شده است. رعایت این استانداردها تضمین می کند که مُهر و موم ها در تمامی مراحل حمل ونقل کارایی و امنیت لازم را داشته باشند.

مُهر و موم های گمرکی، اعم از فیزیکی و الکترونیکی، به عنوان ابزارهای بنیادین در تضمین امنیت و یکپارچگی محموله ها در سطح بین المللی محسوب می شوند. مسئولیت های گسترده ای که بر عهده مقامات گمرکی قرار دارد، از جمله تأیید نصب، نظارت مستمر، انجام بازرسی های دوره ای و اطمینان از انطباق با استانداردهای بین المللی، نقشی کلیدی در حفظ سلامت زنجیره تأمین و جلوگیری از هرگونه تخلفات و تغییرات غیرمجاز ایفا می کنند. این ابزارها نه تنها امنیت محموله ها را تضمین می کنند، بلکه با ارائه قابلیت های پیشرفته ای نظیر ردیابی لحظه ای و ثبت دقیق داده ها، به بهبود کارایی و سرعت عملیات گمرکی نیز کمک شایانی می نمایند.

مقررات و قوانین مرتبط با مُهر و موم گمرکی در ایران:
نصب و استفاده از مُهر و موم گمرکی:
بر اساس قوانین و مقررات گمرکی ایران، نصب مُهر و موم گمرکی بر روی محموله ها و کانتینرهای ورودی و خروجی از مرزهای کشور الزامی است. این مُهر و موم ها باید به گونه ای نصب شوند که هرگونه تلاش برای دستکاری یا باز کردن آن ها به وضوح قابل تشخیص باشد. مسئولیت نصب و نظارت بر این مُهر و موم ها به عهده مأمورین گمرک است و آنها موظف به تضمین صحت و امنیت این فرآیند هستند.

استانداردهای فنی و ایمنی:
در چارچوب مقررات گمرکی ایران، مشخصات فنی و استانداردهای ایمنی مُهر و موم های گمرکی به دقت تعریف و تنظیم شده است. این استانداردها شامل جزئیات دقیقی از مواد مورد استفاده در مُهر و موم ها، مقاومت آن ها در برابر دستکاری و همچنین قابلیت های ردیابی و شناسایی تغییرات غیرمجاز می باشد. تمامی مُهر و موم هایی که در گمرکات ایران به کار می روند، باید کاملاً با این استانداردها مطابقت داشته باشند.

مسئولیت های قانونی:
مسئولیت های قانونی مرتبط با مُهر و موم گمرکی در ایران، شامل نصب صحیح، حفظ سلامت مُهر و موم ها و نظارت بر وضعیت آن ها تا زمان ترخیص کالا است. مأمورین گمرک موظف اند تا در هر مرحله از ورود و خروج محموله ها، وضعیت مُهر و موم ها را به دقت بررسی کرده و در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا دستکاری، اقدامات قانونی لازم را به اجرا گذارند. تخلفات در این زمینه می تواند منجر به جریمه های نقدی، ضبط کالا و حتی پیگرد قضایی متخلفین گردد.

بازرسی و نظارت:
مطابق با مقررات گمرکی ایران، مأمورین گمرک موظف به انجام بازرسی های دوره ای و اعمال نظارت مستمر بر مُهر و موم های گمرکی هستند. این نظارت شامل بررسی دقیق وضعیت مُهر و موم ها در طول مسیر حمل ونقل، تأیید سلامت آن ها در مبادی ورودی و خروجی و اتخاذ اقدامات لازم در صورت بروز هرگونه تغییرات غیرمجاز است. همچنین، برای محموله های ترانزیتی، قوانین مشخصی وضع شده است تا یکپارچگی مُهر و موم ها تا رسیدن به مقصد نهایی حفظ شود.

نقض قوانین و مجازات ها:
در صورت نقض مقررات مربوط به مُهر و موم های گمرکی، قوانین گمرکی ایران مجازات های سختگیرانه ای را برای متخلفین تعیین کرده است. این مجازات ها ممکن است شامل جریمه های مالی سنگین، توقیف کالا و در موارد حادتر، پیگرد قانونی و حتی محکومیت به زندان برای افراد مسئول باشد. هدف اصلی این مقررات، تضمین رعایت کامل الزامات امنیتی و جلوگیری از هرگونه تقلب، قاچاق و تخلف در فرآیندهای گمرکی است.
مُهر و موم های گمرکی به عنوان یک ابزار حیاتی در چارچوب مقررات گمرکی ایران، نقش مهمی در تضمین امنیت و یکپارچگی محموله ها در تمامی مراحل واردات و صادرات ایفا می کنند. این ابزارها با رعایت دقیق استانداردهای فنی و الزامات قانونی، به جلوگیری از تخلفات و حفظ اعتماد در فرآیندهای گمرکی کمک می کنند. مقامات گمرکی در ایران موظف اند تا از نصب و استفاده صحیح این مُهر و موم ها اطمینان حاصل کرده و با نظارت دقیق و اعمال قوانین سختگیرانه، از هرگونه تخلف یا دستکاری جلوگیری نمایند.

بازگشت به فهرست