CUSTOMS

The Government Service which is responsible for the administration of Customs law and the collection of duties and taxes and which also has the responsibility for the application of other laws and regulations relating to the importation, exportation, movement or storage of goods

گمرک
سازمان دولتی مسئول اِعمال قانون گمرکی و وصول حقوق و عوارض و همچنین اِعمال دیگر قوانین و مقررات مربوط به ورود، صدور، جابجایی یا انبار کالا میباشد.

گمرک (Customs) به عنوان یکی از ارکان کلیدی در مدیریت تجارت بین المللی و نظارت بر جریان مبادلات مرزی تعریف می شود. این نهاد دولتی وظیفه حیاتی اجرای مقررات و سیاست های مربوط به واردات، صادرات و ترانزیت کالاها را بر عهده دارد و به منظور حفاظت از منافع اقتصادی و امنیتی کشورها و همچنین تسهیل تجارت قانونی فعالیت می کند.

تعریف گمرک در چارچوب سازمان جهانی گمرک (WCO):
گمرک به عنوان یک نهاد اجرایی و نظارتی، مسئولیت اجرای طیفی از وظایف حیاتی در زمینه مدیریت مرزها و نظارت بر جریان تجارت بین المللی را دارد. این وظایف شامل جمع آوری حقوق و عوارض گمرکی، بازرسی و کنترل کالاها و مسافران، و تضمین تطابق با مقررات ملی و بین المللی در فرآیندهای تجاری است. گمرک ها نقش استراتژیک در حمایت از امنیت ملی، حفظ سلامت عمومی، و تسهیل جریان کارآمد و قانونی تجارت جهانی ایفا می کنند.

وظایف و نقش های کلیدی گمرک
گردآوری درآمدهای گمرکی (Customs Revenue Collection):
گمرک به عنوان یکی از ارکان اقتصادی دولت، مسئولیت جمع آوری درآمدهای مالی از طریق اعمال حقوق و عوارض گمرکی بر کالاهای وارداتی و صادراتی را بر عهده دارد. این فرآیند شامل ارزیابی صحیح ارزش کالاها، تعیین میزان تعرفه ها و مالیات های مرتبط، و تضمین پرداخت آن ها از سوی تجار و واردکنندگان است. درآمدهای حاصل از این فعالیت، یکی از منابع اصلی تأمین مالی بودجه های دولتی به شمار می آید و نقش حیاتی در تأمین هزینه های عمومی و توسعه اقتصادی کشور ایفا می کند.

حفاظت از امنیت ملی و سلامت عمومی (National Security and Public Health Protection):
گمرک نقش حیاتی در حفاظت از امنیت ملی و سلامت عمومی ایفا می کند. این نهاد با اجرای کنترل های سختگیرانه بر واردات و صادرات، از ورود کالاهای غیرمجاز و مخاطره آمیز به کشور جلوگیری می کند. این کالاها شامل مواد مخدر، سلاح های غیرقانونی، محصولات تقلبی، کالاهای دارای خطرات زیست محیطی و سایر کالاهایی هستند که تهدیدی برای امنیت ملی، سلامت عمومی، و محیط زیست محسوب می شوند. گمرک همچنین با همکاری نزدیک با سایر نهادهای امنیتی و بهداشتی، به اجرای قوانین ملی و بین المللی در زمینه کنترل کالاهای حساس می پردازد.

تسهیل تجارت بین المللی (International Trade Facilitation):
یکی از اهداف استراتژیک گمرک، تسهیل تجارت بین المللی از طریق بهینه سازی و ساده سازی رویه های گمرکی است. این نهاد با به کارگیری فناوری های نوین، کاهش موانع غیرتعرفه ای، و بهبود فرآیندهای ترخیص کالاها، به کاهش زمان و هزینه های تجاری کمک می کند. ایجاد شفافیت در عملیات گمرکی، ارائه خدمات الکترونیکی به تجار و واردکنندگان، و همکاری با سایر نهادهای بین المللی برای هماهنگ سازی مقررات و استانداردها از جمله اقدامات گمرک در این زمینه است. هدف نهایی این اقدامات، تسریع جریان کالاها در زنجیره تأمین جهانی و افزایش رقابت پذیری اقتصاد ملی است.

مدیریت و کنترل مرزها (Border Management and Control):
گمرک به عنوان نهاد حاکمیتی مسئول مدیریت و نظارت بر مرزهای ملی، وظیفه کنترل عبور و مرور کالاها، مسافران و وسایل نقلیه از مرزهای کشور را بر عهده دارد. این کنترل ها شامل بررسی اسناد، بازرسی فیزیکی کالاها، و نظارت بر رعایت مقررات گمرکی و استانداردهای بین المللی است. هدف از این اقدامات، جلوگیری از تخلفات گمرکی، مبارزه با قاچاق کالا، و تضمین امنیت و نظم در مبادلات مرزی است. گمرک همچنین نقش مهمی در مدیریت بحران ها و شرایط اضطراری مرزی، نظیر مقابله با تهدیدات امنیتی و تسهیل کمک های بشردوستانه دارد.

این وظایف و نقش ها با توجه به چارچوب های تعیین شده توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) و سایر سازمان های بین المللی، به طور مداوم مورد بازنگری و به روزرسانی قرار می گیرند تا گمرک ها بتوانند به طور مؤثرتر و کارآمدتر به وظایف خود در سطح ملی و بین المللی عمل کنند.

اهمیت گمرک در تجارت بین المللی
گمرک ها به عنوان نهادهای محوری در ساختار تجارت بین المللی، با انجام نظارت های دقیق بر مرزها و کنترل جریان کالاها، نقشی اساسی در تسهیل و تقویت تجارت جهانی ایفا می کنند. این نهادها با پیاده سازی و اجرای قوانین و مقررات گمرکی به صورت مؤثر و کارآمد، توانایی کاهش هزینه ها و زمان های مربوط به فرآیندهای تجاری را دارند که این امر منجر به افزایش امنیت در زنجیره تأمین جهانی و همچنین تقویت همکاری های اقتصادی و سیاسی بین المللی می شود.
۱. کاهش هزینه ها و تسریع فرآیندهای تجاری (Cost Reduction and Acceleration of Trade Processes):
گمرک ها با اجرای بهینه و سیستماتیک مقررات گمرکی، موانع غیرتعرفه ای را کاهش داده و فرآیندهای تجاری را ساده سازی می کنند. استفاده از فناوری های پیشرفته مانند سیستم های مدیریت الکترونیکی و ارتباطات دیجیتال، به کاهش زمان ترخیص کالاها کمک کرده و هزینه های عملیاتی مانند انبارداری و حمل ونقل را به حداقل می رساند. این اقدامات باعث افزایش کارایی شرکت ها در بازارهای بین المللی و بهبود کلی فضای کسب وکار می شود.

۲. تضمین امنیت زنجیره تأمین جهانی (Ensuring Global Supply Chain Security):
گمرک ها با نظارت دقیق بر جابه جایی کالاها در مرزها، نقشی حیاتی در تضمین امنیت زنجیره تأمین جهانی ایفا می کنند. کنترل های گمرکی که به دقت طراحی شده اند، از ورود کالاهای مخاطره آمیز، غیرقانونی، و تقلبی به بازارهای داخلی و بین المللی جلوگیری کرده و به حفاظت از سلامت عمومی، امنیت ملی، و محیط زیست کمک می کنند. این نظارت ها همچنین اعتماد بین المللی به سیستم های تجاری را تقویت کرده و پایه ای برای افزایش همکاری های اقتصادی و سیاسی بین کشورها ایجاد می کنند.

۳. حمایت از صنایع داخلی و تقویت رشد اقتصادی پایدار (Protection of Domestic Industries and Promotion of Sustainable Economic Growth):
گمرک ها از طریق اعمال تعرفه های گمرکی و کنترل های سختگیرانه بر واردات، از صنایع داخلی در برابر رقابت ناعادلانه و ورود کالاهای بی کیفیت و ارزان قیمت محافظت می کنند. این اقدامات به توسعه و توانمندسازی صنایع داخلی منجر شده، فرصت های شغلی جدیدی ایجاد کرده و تولید ناخالص داخلی را افزایش می دهند. علاوه بر این، با تسهیل در فرآیندهای صادراتی، گمرک ها به توسعه بازارهای بین المللی برای محصولات داخلی کمک کرده و توازن تجاری کشور را بهبود می بخشند. این فعالیت ها، به طور کلی، به تحقق رشد اقتصادی پایدار و ارتقای سطح رفاه اقتصادی کمک می کنند.

۴. تقویت همکاری های اقتصادی و سیاسی بین المللی (Enhancement of International Economic and Political Cooperation):
گمرک ها از طریق مشارکت در برنامه های همکاری بین المللی و پیاده سازی استانداردهای جهانی، نظیر استانداردهای ارائه شده توسط سازمان جهانی گمرک (WCO)، به هماهنگ سازی و یکپارچه سازی رویه های تجاری کمک می کنند. این هماهنگی ها باعث کاهش تنش های تجاری، تسهیل مبادلات بین کشورها، و ارتقای روابط اقتصادی و سیاسی بین المللی می شود. گمرک ها همچنین با مشارکت در برنامه های جهانی نظیر تسهیل تجارت، امنیت زنجیره تأمین، و حفاظت از حقوق مالکیت فکری، به بهبود فضای تجارت بین المللی و افزایش کارایی در زنجیره های تأمین جهانی کمک شایانی می کنند.

به طور کلی، گمرک ها با اجرای دقیق و مؤثر وظایف خود، نه تنها به تسهیل تجارت بین المللی و تقویت امنیت اقتصادی جهانی کمک می کنند، بلکه به عنوان یکی از عوامل کلیدی در ایجاد بسترهای رشد اقتصادی پایدار و توسعه متوازن جهانی نیز نقش آفرینی می کنند.

استانداردها و کنوانسیون های گمرکی:
سازمان جهانی گمرک (WCO) به عنوان نهاد مرکزی در هماهنگ سازی و نظارت بر فعالیت های گمرکی در سطح بین المللی، از طریق تدوین و اجرای استانداردها و کنوانسیون های مختلف، نقشی حیاتی در همگرایی و انسجام رویه های گمرکی در سراسر جهان ایفا می کند. این اقدامات به منظور تسهیل تجارت جهانی، کاهش موانع تجاری، و بهبود کارایی عملیات گمرکی کشورها صورت می گیرد.
۱. کنوانسیون تجدیدنظر شده کیوتو (Revised Kyoto Convention):
یکی از مهم ترین ابزارهای قانونی که تحت نظارت سازمان جهانی گمرک توسعه یافته است، کنوانسیون تجدیدنظر شده کیوتو است. این کنوانسیون بر هدف اصلی ساده سازی و استانداردسازی رویه های گمرکی در سطح بین المللی متمرکز است. این سند چارچوب قانونی جامعی را فراهم می کند که کشورهای عضو را ملزم به پذیرش و پیاده سازی مقررات ساده و شفاف گمرکی می کند. مفاد این کنوانسیون شامل استانداردهای ترخیص کالا، تسهیل رویه های گمرکی، و حذف تشریفات زائد است که به تسریع عملیات گمرکی و کاهش هزینه های مرتبط با تجارت منجر می شود. اجرای این کنوانسیون به کشورها اجازه می دهد تا سیاست های گمرکی خود را با شیوه های بهینه بین المللی هماهنگ سازند و به این ترتیب، رقابت پذیری اقتصادی خود را ارتقا دهند.

۲. کنوانسیون ISPM ۱۵ (International Standards for Phytosanitary Measures No. ۱۵):
کنوانسیون ISPM ۱۵ یکی دیگر از اسناد کلیدی در حوزه گمرکات بین المللی است که به تعیین استانداردهای بهداشتی و قرنطینه ای مرتبط با تجارت بین المللی می پردازد. این کنوانسیون استانداردهای جهانی را برای اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای مربوط به بسته بندی های چوبی که در حمل ونقل بین المللی استفاده می شوند، وضع کرده است. هدف اصلی این استانداردها جلوگیری از گسترش آفات و بیماری های گیاهی از طریق مرزهای بین المللی است. رعایت دقیق این استانداردها توسط نهادهای گمرکی، از ورود عوامل بیماری زا و آلودگی های زیستی به کشورهای مختلف جلوگیری کرده و به حفظ امنیت زیستی و سلامت محیط زیست کمک می کند.

۳. نقش گمرک ها در اجرای استانداردها و کنوانسیون های بین المللی:
گمرک ها به عنوان نهادهای اجرایی دولتی، نقشی محوری در پیاده سازی و رعایت استانداردها و کنوانسیون های بین المللی ایفا می کنند. این نهادها با پذیرش و اجرای دقیق استانداردهای تعیین شده توسط سازمان جهانی گمرک و سایر سازمان های مرتبط، مسئولیت حفاظت از منافع اقتصادی و اجتماعی کشورها را بر عهده دارند. اجرای موثر این استانداردها و کنوانسیون ها، علاوه بر تضمین امنیت و سلامت عمومی، به بهبود کارایی و هماهنگی در فرآیندهای گمرکی منجر می شود. این اقدامات زمینه ساز تسهیل تجارت بین المللی و کاهش تضادهای تجاری میان کشورها است.

۴. همکاری های بین المللی و تعاملات چندجانبه:
سازمان جهانی گمرک با ترویج همکاری های بین المللی و تشویق کشورها به مشارکت فعال در کنوانسیون ها و توافقنامه های چندجانبه، به تقویت هماهنگی و انسجام در نظام گمرکی جهانی کمک می کند. این تعاملات بین المللی نه تنها به بهبود سطح اجرای مقررات گمرکی کمک می کند، بلکه فرصت هایی برای تبادل بهترین شیوه ها، افزایش ظرفیت های نهادی، و تقویت همکاری های فنی میان گمرک های کشورهای مختلف فراهم می سازد. نتیجه این همکاری ها، ایجاد یک سیستم گمرکی جهانی است که از انعطاف پذیری، کارایی و سازگاری بیشتری برخوردار بوده و به طور هم زمان، امنیت، سلامت عمومی و توسعه اقتصادی پایدار را تضمین می کند.

در نهایت، گمرک ها با استفاده از استانداردهای بین المللی و تعامل نزدیک با سازمان جهانی گمرک و سایر نهادهای مربوطه، به گونه ای عمل می کنند که ضمن تقویت امنیت و سلامت در سطح ملی و بین المللی، جریان تجارت جهانی به صورت پیوسته و کارآمد ادامه یابد. این فرآیندها نه تنها به رشد اقتصادی کشورها کمک می کنند، بلکه به تقویت روابط بین المللی و بهبود محیط کلی تجارت جهانی نیز منجر می شوند.

بازگشت به فهرست