ارزش گمرکی یا Customs value 

به معنی ارزش کالای وارد شده در گمرک هر کشور است. ارزش گمرکی شامل مواردی مثل بهای سیف (CIF) همراه با تمامی هزینه های مربوط به واریز و افتتاح اعتبار، حق استفاده از علامت بازرگانی، حق استفاده از نقشه و تمام هزینه های در ارتباط با کالا تا زمان ورود به اولین دفتر گمرکی است.

ارزش گمرکی (Customs Value) از دیدگاه سازمان جهانی گمرک (WCO)
به عنوان یک معیار کلیدی برای تعیین میزان حقوق و عوارض گمرکی که بر کالاهای وارداتی اعمال می شود، تعریف می گردد. این ارزش باید دقیقاً بازتاب دهنده قیمت واقعی کالاها در زمان و مکان ورود به کشور واردکننده باشد. مطابق با اصول و استانداردهای بین المللی، به ویژه موافقت نامه ارزش گذاری گمرکی سازمان تجارت جهانی (WTO), ارزش گمرکی بر اساس روش ها و معیارهای زیر محاسبه می شود:
ارزش معاملاتی (Transaction Value):
این روش اصلی ترین و ترجیحی ترین روش برای تعیین ارزش گمرکی است. ارزش معاملاتی بر پایه قیمت پرداخت شده یا قابل پرداخت برای کالاهای وارداتی به اضافه هزینه های حمل و نقل، بیمه و سایر هزینه های مرتبط با ورود کالا تا مقصد نهایی در کشور واردکننده، محاسبه می شود.

ارزش معاملاتی کالاهای مشابه (Transaction Value of Identical Goods):
در صورتی که ارزش معاملاتی مستقیم موجود نباشد، ارزش گمرکی بر اساس قیمت پرداخت شده برای کالاهای مشابهی که در شرایط مشابه فروخته شده اند، تعیین می شود.

ارزش معاملاتی کالاهای مشابه (Transaction Value of Similar Goods):
اگر تعیین ارزش بر اساس کالاهای مشابه مقدور نباشد، از قیمت کالاهای مشابه که دارای مشخصات نزدیک به کالاهای وارداتی هستند، استفاده می شود.

روش استقرایی (Deductive Value Method):
این روش بر اساس قیمت فروش کالا در بازار داخلی کشور واردکننده، پس از کسر هزینه های داخلی مانند حقوق و عوارض گمرکی و سایر هزینه ها، محاسبه می شود.

روش محاسباتی (Computed Value Method):
در این روش، ارزش گمرکی بر اساس هزینه های تولید کالا، سود و هزینه های عمومی مرتبط با تولید و فروش، محاسبه می گردد.

روش انعکاسی (Fall-back Method):
اگر هیچ یک از روش های فوق قابل اعمال نباشد، از این روش استفاده می شود. روش انعکاسی بر اساس اصول معقول و عادلانه که با استانداردها و مقررات بین المللی سازگار است، تعیین می شود.

این چارچوب ها و روش ها توسط سازمان جهانی گمرک و کشورهای عضو آن به منظور تضمین شفافیت، عدالت و جلوگیری از تقلب در تعیین ارزش گمرکی تدوین شده اند. رعایت این معیارها نه تنها به تسهیل تجارت بین المللی کمک می کند، بلکه از تضییع حقوق و عوارض گمرکی نیز جلوگیری می نماید.

کاربرد ارزش گمرکی (Customs Value)
ارزش گمرکی (Customs Value) به عنوان یکی از مؤلفه های بنیادین و چندگانه در اسناد و فرآیندهای مرتبط با تجارت بین المللی، نقش بسزایی ایفا می کند. این مفهوم نه تنها در تعیین حقوق و عوارض گمرکی بلکه در بسیاری از جنبه های دیگر تجارت جهانی کاربرد دارد. در ادامه به برخی از کاربردهای اساسی ارزش گمرکی در اسناد مورد استفاده در تجارت بین المللی با توضیحات بیشتر و کلمات قوی تر اشاره می کنیم:
تعیین حقوق و عوارض گمرکی:
ارزش گمرکی به عنوان مبنای اصلی برای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی کالاهای وارداتی به کار می رود. این مقدار مشخص می سازد که واردکننده چه میزان مالیات و عوارض باید به دولت کشور واردکننده پرداخت نماید، و بدین ترتیب نقش محوری در سیاست های مالی و اقتصادی دارد.

ارزیابی مالیاتی:
علاوه بر حقوق و عوارض گمرکی، ارزش گمرکی به عنوان مرجع اصلی برای محاسبه سایر مالیات ها مانند مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و مالیات بر مصرف به کار گرفته می شود. این امر به تنظیم دقیق تر و عادلانه تر مالیات ها کمک می کند.

تهیه و تنظیم اسناد تجاری:
اسناد تجاری متعددی نظیر فاکتور تجاری (Commercial Invoice)، اظهارنامه گمرکی (Customs Declaration)، و بارنامه (Bill of Lading) نیازمند اطلاعات دقیقی درباره ارزش گمرکی هستند. صحت و دقت این اطلاعات، تضمین کننده انجام صحیح فرآیندهای گمرکی و قانونی است.

کنترل و نظارت گمرکی:
ارزش گمرکی به مقامات گمرکی و نظارتی امکان می دهد که بررسی و کنترل دقیق تری بر کالاهای وارداتی اعمال کنند. این امر مانع از بروز تقلب و سوءاستفاده های احتمالی شده و سلامت تجاری را تضمین می کند.

نقش در مذاکرات تجاری:
در مذاکرات تجاری و تنظیم قراردادهای بین المللی، تعیین دقیق ارزش گمرکی نقشی حیاتی دارد. این دقت در تعیین قیمت ها و شرایط فروش، موجب شفافیت بیشتر و توافقات عادلانه تر میان طرفین می شود.

تحلیل های اقتصادی و آماری:
داده های مرتبط با ارزش گمرکی کالاهای وارداتی و صادراتی به تحلیل گران اقتصادی و مقامات دولتی کمک می کند تا تحلیل های جامع و دقیقی در زمینه تجارت و اقتصاد انجام دهند. این اطلاعات در تنظیم و تدوین سیاست های تجاری و اقتصادی نیز کاربرد فراوانی دارد.

حل و فصل اختلافات تجاری:
در مواردی که اختلافات تجاری میان واردکنندگان و گمرکات بروز می کند، ارزش گمرکی یکی از موضوعات کلیدی است که نیازمند بررسی و تجدیدنظر می باشد. تعیین دقیق و منصفانه ارزش گمرکی می تواند به حل و فصل سریع و عادلانه این اختلافات کمک کند.
به طور کلی، ارزش گمرکی یک عنصر اساسی در سیستم تجارت بین المللی است که تأثیرات گسترده ای بر تعیین حقوق و عوارض گمرکی، تسهیل فرآیندهای تجاری، و حفظ عدالت و شفافیت در معاملات بین المللی دارد. این مفهوم با داشتن نقش محوری، به بهبود کارایی و سلامت اقتصادی تجارت جهانی کمک شایانی می کند.

ارزش گمرکی (Customs Value)  تجارت بین المللی (صادرات و واردات) 
ارزش گمرکی (Customs Value) در تجارت بین المللی، به ویژه در حوزه های صادرات و واردات، نقش محوری و گسترده ای ایفا می کند. این مفهوم در فرآیندها و حوزه های متنوعی به کار گرفته می شود که همگی به تسهیل و تنظیم جریان تجارت جهانی کمک می کنند. در ادامه به تشریح جامع تر و با استفاده از کلمات قوی تر و توضیحات بیشتر در خصوص کاربردهای ارزش گمرکی می پردازیم:
۱. تعیین حقوق و عوارض گمرکی:
ارزش گمرکی به عنوان مبنای اصلی برای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی در تمامی نقاط ورودی کالا به کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. این نقاط شامل بنادر، فرودگاه ها، و مرزهای زمینی است. محاسبه دقیق حقوق و عوارض گمرکی بر اساس ارزش گمرکی، به تضمین عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی کمک می کند، به گونه ای که سهم عادلانه ای از مالیات و عوارض بر اساس ارزش واقعی کالاها تعیین می شود.

۲. ارزیابی مالیاتی:
ارزش گمرکی علاوه بر حقوق و عوارض گمرکی، به عنوان مرجع برای محاسبه سایر مالیات ها از جمله مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و مالیات بر مصرف نیز به کار می رود. این مالیات ها در تمامی مراحل زنجیره تأمین و توزیع کالاها اعمال می شوند. دقت در تعیین ارزش گمرکی، منجر به محاسبه صحیح و منصفانه مالیات ها می شود، که این امر به دولت ها کمک می کند تا منابع مالی خود را به طور عادلانه تر و موثرتری مدیریت کنند.

۳. تهیه و تنظیم اسناد تجاری:
ارزش گمرکی در تهیه و تنظیم اسناد تجاری مختلف که در طول فرآیند صادرات و واردات مورد استفاده قرار می گیرند، نقش کلیدی دارد. این اسناد شامل موارد زیر هستند:
فاکتور تجاری (Commercial Invoice): که قیمت کالا و شرایط فروش را مشخص می کند.
اظهارنامه گمرکی (Customs Declaration): که اطلاعات دقیق درباره محموله وارداتی را فراهم می آورد.
بارنامه (Bill of Lading): که به عنوان سند مالکیت کالا و رسید حمل ونقل استفاده می شود.
گواهی مبدأ (Certificate of Origin): که مبدأ تولید کالا را تعیین می کند.

۴. کنترل و نظارت گمرکی:
ارزش گمرکی به مقامات گمرکی امکان می دهد تا بررسی و کنترل دقیق تری بر کالاهای وارداتی اعمال کنند. این کنترل ها به جلوگیری از تقلب، ارزیابی دقیق کالاها، و اطمینان از رعایت قوانین و مقررات گمرکی کمک می کنند. استفاده از ارزش گمرکی دقیق، موجب افزایش کارایی نظارت گمرکی و کاهش تخلفات تجاری می شود، که این امر به حفظ سلامت و شفافیت در بازارهای جهانی کمک می کند.

۵. نقش در مذاکرات تجاری بین المللی:
در مذاکرات تجاری و تنظیم قراردادهای بین المللی، تعیین دقیق ارزش گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر در تعیین قیمت کالاها، شرایط فروش، و توافقات مالی بین طرفین تأثیرگذار است. ارزش گمرکی در مذاکرات تجاری بین شرکت ها، دولت ها، و سازمان های بین المللی به شفافیت و عدالت در معاملات کمک می کند و از ایجاد اختلافات تجاری پیشگیری می نماید.

۶. تحلیل های اقتصادی و آماری:
داده های مرتبط با ارزش گمرکی کالاهای وارداتی و صادراتی برای تحلیل گران اقتصادی و مقامات دولتی بسیار ارزشمند است. این داده ها برای تحلیل جریان های تجاری، ارزیابی وضعیت اقتصادی، و تدوین سیاست های تجاری و اقتصادی استفاده می شوند. تحلیل های مبتنی بر ارزش گمرکی به دولت ها و سازمان ها کمک می کند تا تصمیم گیری های بهتری انجام دهند و سیاست های اقتصادی کارآمدتری تنظیم کنند.

۷. حل و فصل اختلافات تجاری:
در مواردی که اختلافات تجاری بین واردکنندگان و گمرکات یا بین کشورها بروز می کند، ارزش گمرکی یکی از موضوعات کلیدی است که نیاز به بررسی دقیق دارد. این اختلافات ممکن است بر سر تعیین دقیق ارزش گمرکی، میزان حقوق و عوارض گمرکی، یا سایر مسائل مالی و تجاری باشد. تعیین دقیق و منصفانه ارزش گمرکی می تواند به حل و فصل سریع و عادلانه این اختلافات کمک کند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نماید.

۸. تنظیم سیاست های تجاری و اقتصادی:
اطلاعات مرتبط با ارزش گمرکی به دولت ها و سازمان های بین المللی کمک می کند تا سیاست های تجاری و اقتصادی مؤثرتری تنظیم کنند. این سیاست ها شامل تعیین تعرفه های گمرکی، مقررات تجاری، و سیاست های حمایتی برای صنایع داخلی می شود. داده های دقیق ارزش گمرکی به دولت ها امکان می دهد تا استراتژی های اقتصادی خود را بر اساس واقعیت های تجاری تنظیم کنند و از این طریق رشد اقتصادی پایدار را تضمین نمایند.

۹. تسهیل تجارت و بهبود زنجیره تأمین:
ارزش گمرکی به عنوان یکی از عناصر کلیدی در بهبود و تسهیل جریان تجارت و زنجیره تأمین جهانی عمل می کند. دقت در تعیین ارزش گمرکی و رعایت استانداردهای بین المللی، موجب کاهش موانع تجاری و افزایش اعتماد بین شرکای تجاری می شود. این امر به ایجاد یک محیط تجاری شفاف و کارآمد کمک می کند که در آن کسب وکارها می توانند با اطمینان بیشتری فعالیت کنند.

۱۰. پشتیبانی از سیستم های تجاری الکترونیکی:
در سیستم های تجاری مدرن و الکترونیکی، ارزش گمرکی به عنوان یک داده حیاتی در سیستم های مدیریت تجارت و گمرک الکترونیکی (e-Customs) مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم ها به افزایش کارایی و سرعت در فرآیندهای گمرکی و تجاری کمک می کنند و موجب تسریع در ترخیص کالاها و کاهش زمان و هزینه های مرتبط با فرآیندهای گمرکی می شوند.


به طور کلی، ارزش گمرکی یکی از ارکان اصلی و ضروری در سیستم تجارت بین المللی است که تأثیرات گسترده ای بر تعیین حقوق و عوارض گمرکی، تسهیل فرآیندهای تجاری، و حفظ عدالت و شفافیت در معاملات بین المللی دارد. این مفهوم با داشتن نقش محوری، به بهبود کارایی، شفافیت و عدالت در تجارت جهانی کمک شایانی می کند و به عنوان یک پایه اساسی در سیاست ها و استراتژی های اقتصادی کشورها و سازمان های بین المللی محسوب می شود. ارزش گمرکی، با تأثیرات فراگیر خود، نقش مهمی در ارتقای نظام تجاری جهانی و تقویت همکاری های بین المللی دارد.


بازگشت به فهرست